Crisis

Ja, dat was er in de drukke eerste drie kwartalen van dit jaar bij ingeschoten, het bloggen. En toen in het derde kwartaal de crisis toesloeg, en ook voelbaar bleek in de vertaalwereld, had ik er geen tijd meer voor. Een weblog mag volgens de kenners een fantastische marketingtool zijn, maar als álle leads nú moeten worden opgegevolgd, en als ik aan íedereen met woorden en daden moet duidelijk maken dat Vertaalbureau.nl de beste keus blijft, in voor- en tegenspoed - dan blijft het bloggen er bij inschieten.

Maar in deze vreemde week maak ik tijd, want er zijn genoeg prangende vragen te beantwoorden. En het is er tenslotte de tijd van het jaar voor. Om met de allerprangendste vraag te beginnen:

Hoe erg is de crisis?

Ik heb alleen maar anecdotal evidence, maar daarvan heb ik wel vrij veel:

• Onze omzet in het vierde kwartaal was lager dan die in het derde kwartaal, en lager dan die van laatste kwartaal van vorig jaar. En dat terwijl die van de eerste drie kwartalen consistent hoger was dan die van het corresponderende kwartalen vorig jaar.



• We krijgen meer aanmeldingen van freelance vertalers dan ooit - enkele tientallen per dag. Ook laten vaste vertalers weten dat ze ruimte hebben voor nieuwe opdrachten. Sommigen van hen zijn zeer trots, en beginnen bij een weekje relatieve rust niet meteen te piepen. Als die vertalers nu zeggen dat ze wel ruimte hebben voor nieuwe opdrachten, betekent dat: Geef mij werk, ik heb niets te doen en ik maak me zorgen!



• Een vertaler vertelde ons dat hem was opgevallen dat de opdrachtnummers van vele vertaalbureaus (vertalers werken doorgaans voor verschillende vertaalbureaus) momenteel tergend langzaam oplopen. Krijgt hij aan het begin van de week een opdracht met nummer x, de kans is groot dat als hij begin volgende week weer een opdracht krijgt, het door dat vertaalbureau toegekende nummer (x + 10) of x + 15) is. Dat schiet niet op. Maar bij jullie, zei deze vertaler, valt het nog mee.



• Wat hij echter niet wist, is dat bij ons de gemiddelde opdrachtgrootte is afgenomen. De talencombinatie van die vertaler, Nederlands-Engels, is onveranderd populair. Maar er zijn minder meertalige projecten. Geen handleidingen, brochures of websites in 6, 10, 15, 20 talen. Onze klanten lijken slechts te laten vertalen wat er vertaald móet worden. De investeringen blijven achter. En in deze tijden durven wij niet te roepen dat ze een investering in een tientalige mediakit dubbel en dwars terug gaan verdienen.

Het lijkt vrij erg, maar ik herhaal voor de zekerheid nog eens: dit is alleen onze ervaring en wat wij hebben horen zeggen. Er kan veel "self fulfilling prophecy" en onjuiste interpretatie bij zitten: hoe relevant zijn die omzetcijfers statistisch bezien, en hebben vertalers écht minder te doen, of zijn ze anders dan vroeger báng dat ze minder te doen hebben als ze eens een dagje droog staan?

Wat gaan we doen?

• Om te beginnen: wat we níet gaan doen, is personeel naar huis sturen, of zelfs maar korter laten werken. We hebben dit jaar ons team met maar liefst drie leden uitgebreid, wat achteraf misschien extravagant lijkt. Maar het zijn mensen die ik niet wil missen, en die onze klanten niet willen missen. Als er iemand op achteruit gaat het komende jaar, ben ik dat. (Ik kan echter ook weer niet toezeggen dat het personeel erop vóóruit zal gaan.)



• Wat we ook niet gaan doen is onze freelance vertalers vragen de broekriem aan te halen opdat wij scherper kunnen offreren. We hebben na een aantal vette jaren wel wat ruimte over om eventuele scherpere offertes van onze marge af te laten gaan. Voorlopig tenminste - als de nood aan de man komt, zullen we echt aan onze inkoopprijzen moeten denken.



• We zijn dus wel iets scherper gaan offreren. Sommigen van u hebben het al gemerkt. We zijn nooit het goedkoopste vertaalbureau geweest, en dat gaan we ook niet worden - we weten goed wat onze freelance vertalers en ons eigen team waard zijn. Maar een klein beetje ruimte is er wel. We willen onze mensen graag zinvol bezig houden tot er weer betere tijden zijn, en als we daarvoor iets aan onze prijzen moeten doen, dan moet dat maar.



• Service, service, service. Als onze vertalers, redacteuren en projectmanagers dan toch iets meer tijd hebben, mogen ze die tijd eindelijk eens gebruiken om onze dienstverlening te perfectioneren. Vertalingen extra nakijken. Eerder leveren. De nazorg geven die onze klanten verdienen. Razendsnel offertes maken voor nieuwe en vaste klanten. Uitleggen wat we doen. Originele oplossingen bedenken.

Wat vinden we ervan?

Daar wil ik nu eens een algemener, filosofischer antwoord op geven, ik hoop dat u dat wilt billijken met Kerst en jaarwisseling voor de deur.

Laat ik me tot mezelf beperken. Ik heb de cijfers nog niet, maar ik zal in 2008 meer verdienen dan tien jaar geleden. Niet gewoon meer, maar véél meer. Veel meer dan nodig is om de inflatie te verslaan, veel meer dan (vind ik) nodig is om het ongemak van het tien jaar ouder worden te compenseren. Veel meer dan waar ik naar alle maatstaven recht op heb. Zou ik in 2009 een kwart in inkomen achteruit gaan - wat ik niet eens verwacht -, dan ben ik nog steeds... rijk. Alles blijft relatief.

Te filosofisch? Die hele crisis máákt filosofisch. Is geld verdienen, en steeds meer geld verdienen, echt een recht? Hebben we elkaar niet jaren gek gemaakt? Ik vraag me de laatste maanden vaak af: waarom vonden we het eigenlijk normaal, elk jaar weer zo veel beter dan het vorige? Laten we onze zegeningen tellen, blij zijn met wat we hebben.

Aan de andere kant: we hebben er al die jaren hard voor gewerkt, en daar mocht wat tegenover staan. Nu blijven we hard werken, maar gaan er andere dingen tegenover staan: een goed gevoel als dingen lukken, meer saamhorigheid, juist ook het idee dat je inkomen verdient.

Iets heel geks, ter afsluiting. Ik ben op een vreemde manier blij dat we op het moment zoveel tekenen van menselijk onvermogen zien. Hoe we, alle waarschuwingen ten spijt, in die crisis blunderden. Hoe opeens aan het licht komt dat mensen die beter moeten weten in een klassiek Ponzi scheme zijn getrapt (wie wil, mag op mijn persoonlijke weblog gaten schieten in mijn stelling dat het met de verliezen daarvan wel meevalt. En hoe onze reactie op alle tegenslagen er een van totale paniek was.

Waarom ben ik daar blij om? Ik denk omdat we eindelijk beseffen dat we niet eindeloos kunnen blijven wegkomen met onze collectieve waanzin. Het moment is gekomen om te bewijzen dat we beter kunnen. Door goed te luisteren en na te denken om wijsheid en holle woorden te onderscheiden, en door ons best te doen de dingen écht beter te maken.

Ik wens de geduldige lezer heel fijne Kerstdagen en een gelukkig 2009!