Vertalen voor principiëlen

Aardige kerel, die Alexander Stubb, Fins lid van het Europees Parlement. Goed, hij hangt de clown uit en heeft het extreem met zichzelf getroffen, maar op zijn ideeën is niets aan te merken. Hij maakt zich boos over de principiële taalstandpunten van veel Europese politici. Mijn aandacht werd op hem gevestigd door een bericht over geldverspilling door onnodige en zelfs ongebruikte tolkdiensten.

Het leuke is dat Stubb, om zijn belangrijkste argument onontkoombaar te maken, bereid is zijn tegenstanders op allerlei andere punten gelijk te geven. Waar het nu om gaat is dat van de vertaalkosten 16% opgaat aan tolken die duimen zitten te draaien, omdat hun diensten op het laatste moment geannuleerd werden of omdat de parlementsleden voor wie ze bestemd waren domweg niet op kwamen dagen.

Hij wil niet tornen aan het belang van vertalingen - al voel je aan zijn generositeit dat ze ook op dat punt wellicht nog niet van hem zijn:

With 21 official languages in the EU institutions, interpretation eats up less than one percent of the total bloc's budget and Mr Stubb comments, "if that's what it takes for us to understand each other in a sensible way, let's go ahead and pay for it."

Stubb vertegenwoordigt het minderheidsstandpunt dat taal een communicatiemiddel is, en niet een uiting van culturele diversiteit. Hij is grootgebracht met Fins en Zweeds, maar spreekt vloeiend Engels en Frans en bedient zich op officieel niveau alleen van die laatste twee talen. Over het idee dat je in het Europees Parlement je moedertaal moet kunnen spreken is hij ook weer tamelijk genereus, al is hij het er niet mee eens:

We can say that we are communicating with the people back home even when speaking in the European Parliament and of course that's part of it, but I also think that in order for us to have an interesting and lively debate, it's better to communicate in a language which can be understood by most people.

Stubb benadrukt echter de verantwoordelijkheid van de kant van de parlementsleden, die nu in het wilde weg tolken laten aanrukken terwijl ze vaak al weten dat ze er die dag helemaal niet zullen zijn. En een tolk kost in het Europese Parlement, waar lange dagen gemaakt worden en naar Straatsburg moet worden gereisd, maar liefst 1500 euro per dag.

Wat Stubb niet kan zeggen, en daarom zeg ik het: de voorvechters van het behoud van meertaligheid is het niet echt te doen om de culturele diversiteit. Een parlementslid dat een tolk à 1500 euro per dag bestelt voor een vergadering waarbij hij vrijwel zeker niet aanwezig zal zijn, vertoont een aapachtige geldingsdrang, vergelijkbaar met die baas van de UWV die een kantoor liet inrichten voor een bedrag waar je een solide huis van kon kopen. Ze hebben het helemaal niet nodig, maar ze willen laten zien dat ze er zijn.

Verder past dit gedrag bij de door Karel van het Reve besproken opinion chic dat je niet over je mag laten lopen:

[A]ls iemand je vraagt enige macht, enig bezit, enig privilege, enig geld, enig voordeel, enig recht prijs te geven, dan moet je je daartegen uit alle macht verzetten, want je moet één ding goed begrijpen: geef je ze een vinger, dan nemen ze je hele hand. [...] Je moet de vijand op een afstand houden. Als je niet vecht aan de uiterste grenzen van je territorium, dan heb je ze morgen in huis. ('Veel christenen en heidenen zijn er gelijkelijk van overtuigd dat je niet over je mag laten lopen' in: Uren met Henk Broekhuis (Amsterdam 1978), p. 98-101, p. 99.)

Stubb geeft op zijn eigen website een voorbeeld van zulk gedrag:

The most interesting bit of the summit meeting was Chirac's language protest. He left the meeting room when UNICE's French President spoke English. (Bron)

Het beeld is duidelijk. Blijf je aanwezig op een vergadering waar een Fransman Engels spreekt, dan is Engels daar morgen de officiële voertaal. Bestellen we een keer géén tolk Nederlands in Straatsburg, dan ontnemen Stubb en zijn vrienden ons binnenkort het recht op alle Nederlandse vertalingen. De belastingbetaler zal de prijs voor deze principiële houding ongetwijfeld geen bezwaar vinden.